مطالعه فن‌شناسی پالت رنگ آثار نقاشی سه‌پایه‌ای جعفر چهره‌نگار در موزه مجلس شورای اسلامی

دوره پهلوی (1375-1304 ه.ش) در تاریخ هنر ایران از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. به دلیل نفوذ فرهنگ و هنر غربی در این دوره، هنر و آثار نقاشان ایران به شدت تحت تأثیر هنر و فرهنگ غرب قرار می‌گیرد. این تأثیر و نفوذ هنر غربی از مدت‌ها قبل یعنی در دوره صفوی آغاز گردیده بود که در دوره قاجار و پهلوی به اوج خود می‌رسد. مطالعات زیادی در رابطه با روش و مواد مورد استفاده در نقاشی‌های دوره صفوی و قاجار انجام گردیده است اما در رابطه با مواد مورد استفاده در نقاشی‌های دوره پهلوی مطالعات کمی صورت پذیرفته است. این مقاله سعی در بررسی مواد، مصالح و روش‌های به کار رفته و همچنین بررسی تأثیر فرهنگ و هنر غربی در تابلوهای پرترۀ حسن اسفندیاری، محمدعلی فروغی و محمود احتشام‌السلطنه از مجموعه نقاشی‌های جعفر چهره‌نگار (یکی از هنرمندان دوره پهلوی) در موزه مجلس شورای اسلامی را دارد. روش‌های تجزیه و تحلیل PLM، FT-IR، SEM-EDS و XRF به علاوه مطالعات تاریخی، روش‌های بنیانی در شناسایی رنگدانه‌ها و الیاف مورد استفاده در این تابلوها می‌باشند. با توجه به نتایج و تحلیل‌های انجام شده، رنگدانه‌های سفید سرب، سفید روی، سفید کلسیت، زرد اکر، اکسید آهن، قرمز اخرا، لاجورد و نیل مورد استفاده چهره‌نگار در تابلوهای بررسی شده در این تحقیق، تحت تأثیر دوره‌های هنری پیش از پهلوی در ایران می‌باشد. همچنین استفاده از سفید تیتانیم، سبز کروم، زرد روی، کرومات سرب زرد رنگ و قرمز رنگ و آبی پروس در این تابلو‌ها، به تأثیر از هنرمندان خارجی و مواد وارداتی جدید بوده است. همچنین الیاف مورد استفاده برای بوم‌سازی تابلو کتان تشخیص داده شد.